Tag: សេដ្ឋកិច្ច

ប្រធានធនាគារពិភពលោកថ្មីៗនេះបានលើកឡើងនូវក្តីព្រួយបារម្ភអំពីការថយចុះកំណើតសេដ្ឋកិច្ចដោយការបន្តបិទខ្ទប់នូវទីក្រុងធំៗនៅប្រទេសចិនដោយសារការរីករាលដាលជម្ងឺកូវីដ១៩ ដែលរួមមានដូចជាទីក្រុងសៀងហៃ ដែលជាបណ្តុំមជ្ឍមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុ រោងចក្រ និងកំពង់ផែអន្តរជាតិធំជាងគេនៅលើពិភពលោក ដែលបញ្ហានេះ កំពុងតែធ្វើឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកំពុងតែថមថយ។ លោក Malpassនិយាយដោយមិនបានបញ្ជាក់តួរលេខជាក់លាក់ថា “បើយើងក្រឡេកទៅមើលGDPរបស់ពិភពលោក វាកំពុងតែរងសម្ពាធ ហើយវាពិតជាពិបាកនឹងចៀសផុតពីការដាំក្បាលចុះណាស់”! នៅក្នុងឆ្នាំនេះ បញ្ហាកូវីដ១៩នៅប្រទេសចិនបានកម្រើកឡើងវិញ ដែលនាំឲ្យឈានទៅការបិទខ្ទប់ទីក្រុងធំៗដែលជាដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ច។ ហើយនៅដើមឆ្នាំ២០២២នេះ បញ្ហាធ្លាក់ចុះនៃវិស័យអចលនវត្ថុនៅក្នុងប្រទេសនេះផងនោះ បានធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចចិនកំពុងតែជួបការលំបាក ហើយបញ្ហានេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមកលើការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ ក្រៅពីនេះ វិបត្តិសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ក៏កាន់តែបន្ថែមសម្ពាធដល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកផងដែរ ដោយសារតែប្រទេសជាច្រើននៅទ្វីបអ៊ឺរ៉ុបនៅតែពឹងផ្អែកខ្លាំងនឹងឧស្ម័ន និងប្រេងពីរុស្សី ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃប្រេងអន្តរជាតិក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងតែឡើងថ្លៃយ៉ាងខ្លាំង។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសអាឡឺម៉ង់...

ចាប់តាំងពីការរាតត្បាតកូវីដ១៩បានចាប់ផ្ដើម យើងឃើញមានភាពមិនប្រាកដប្រជាទូទៅដែលលេចចេញជារូបរាងនៅក្នុងភាពខុសគ្នា និង ភ្លាមៗនៃការព្យាករណ៍នៅក្នុងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដែលវាធ្វើឲ្យយើងពិបាកប៉ាន់ស្មានពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេស។តួយ៉ាងនៅដើមខែកុម្ភៈ ចំពោះការរីកសាយភាយក្នុងចំណោមការព្យាករណ៍នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ត្រីមាសទី២ សហរដ្ឋអាមេរិកមាន ៣.៥% បើយោងតាមទិន្នន័យរបស់ក្រុមហ៊ុន FocusEconomics ។ នៅថ្ងៃទី១៩ មេសា ការព្យាករណ៍ដែលសុទិដ្ឋិនិយមបំផុតក្នុងចំណោមស្ថាប័នទាំង២៨នៅក្នុងការវាស់ស្ទង់មតិចំពោះការឆ្លងរាលដាលនៃជម្ងឺកូវីដ១៩ប្រចាំសប្ដាហ៍បានបង្ហាញថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្លាក់ចុះចំនួន៨.២%។តែបើគិតពីការព្យាករណ៍ដែលមានទុទិដ្ឋិនិយមបំផុតសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងចំនួន៦៥%។ខណៈពេលដែលស្ថាប័នភាគច្រើនរំពឹងថានឹងមានការស្ទុះងើបឡើងវិញនៅក្នុងត្រីមាសទី៣ អ្នកខ្លះបែរជាមើលឃើញថានឹងមានការធ្លាក់ចុះបន្ថែមទៀតទៅវិញ។នៅក្នុងត្រីមាសទី៤ ទោះបីជាសេដ្ឋវិទូទាំងអស់ព្យាករណ៍ពីកំណើននៃទម្រង់ខ្លះក៏ដោយក៏ការព្យាករណ៍នេះមានចាប់ពីអប្បរមា +១.១% ដល់ អតិបរមា +៧០%។ យ៉ាងណាមិញការព្យាករណ៍បច្ចុប្បន្នបានរីករាលដាលក្នុងចំណោមអ្នកវិភាគ គឺធំជាងការព្យាករណ៍នៅក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំមុន ហើយខ្ពស់ជាងអ្វីដែលបានមើលឃើញក្នុងកំឡុងពេលមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ នារយៈពេលចុងក្រោយនៃភាពមិនប្រាកដប្រជារបស់ពិភពលោកដែលកំពុងតែបន្តអូសបន្លាយក្នុងរយៈពេលយូរនេះ។ ហេតុអ្វីបានជាមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងម្ល៉េះ? ចម្លើយយ៉ាងខ្លីចំពោះសំណួរខាងលើ...

មួយរយៈចុងក្រោយនេះ គ្មានអ្វីដែលគេនិយាយច្រើនជាងបញ្ហាCovid-19នោះទេ ហើយបញ្ហា​នេះបានរីករាលដាល​ពាសពេញពិភពលោក ធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងអំពីការប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ច​ប្រសិនបើ​វា​មិនធូរស្រាល​នៅក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។ អ្នកសាព័ត៌មានអន្តរជាតិ និងអ្នកជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​អន្តរជាតិ​ក៏បានព្រមានពី​វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកធ្ងន់ធ្ងរអាចកើតមានឡើងផងដែរ ប្រសិនបើបណ្តោយ​ឱ្យ​បញ្ហាជម្ងឺនេះនៅតែបន្ត ហើយប្រទេស​មួយចំនួននៅតែ​មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានខ្ពស់ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំង​នឹងការរីករាលត្បាតនេះ។ ប្រទេស​កម្ពុជា​ក៏មិនខុសពី​ប្រទេស​ដ៏ទៃ​នៅក្នុងតំបន់ និងទូទាំងពិភពលោក​ដែរ ចំនួននៃការរីករាលដាល​ចេះតែកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ បង្កឱ្យមានភាពភ័យខ្លាចយ៉ាងខ្លាំង។ មួយ​សប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ តាមផ្លូវថ្នល់ហាក់មានសភាព​ស្ងប់ស្ងាត់ ដោយសារតែការកាត់បន្ថយការចេញក្រៅដែលមិនចាំបាច់។ ការជួបជុំ ពិធីជប់លៀង ពិធីមង្គលការ និងពិធីផ្សេងៗទៀតត្រូវបានលើកពេល ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យ​នៃការឆ្លងរីករាលដាល។ អាជីវកម្ម​ជាច្រើន​ចាប់ផ្តើម​រងផលប៉ះពាល់ ហើយអាជីវករខ្លះ​ត្រូវបង្ខំ​បិទទ្វារ ឬផ្អាកដំណើរការដោយសារតែបារម្ភខ្លាច និងបញ្ហាភ្ញៀវធ្លាក់ចុះខ្លាំង។ វិស័យ​អចលនវត្ថុក៏មិនមានវាសនា​ខុសពីវិស័យ​ដទៃទៀតដែរ ទោះបីជានៅតែមានការទិញលក់ក៏ពិត...

អត្ថបទនេះជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈរបស់អ្នកនិពន្ធទៅលើវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច តាមការយល់ឃើញរបស់គាត់ ដោយផ្អែកលើតថភាពសង្គម និងដោយរំលេចចេញនូវទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួន ជាការចែករំលែកដើម្បីបញ្ឆេះការគិតតាមបែបសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រិយមិត្តទាំងឡាយ តែមិនត្រូវយកធ្វើជាអំនះអំនាងក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវឡើយ។ ការចាយវាយសំខាន់ណាស់សម្រាប់អ្នក និងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងអត្ថបទមុនអំពីចំណាយ និងចំណូល យើងបានពិភាក្សារួចហើយអំពីសារៈសំខាន់នៃការចាយវាយរបស់អ្នក ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល។ យើងបាននិយាយផ្ដោតសំខាន់លើការចាយវាយ ហាក់បីដូចយើងទាំងអស់គ្នាហ្នឹងមិនអាចរស់បានបើយើងមិនបានចាយវាយ (តែចំពោះមនុស្សភាគច្រើនគឺអញ្ចឹងមែន!) ហើយវាក៏សឹងតែក្លាយជាច្បាប់ធម្មជាតិទៅហើយដែលមនុស្សត្រូវតែចង់ចាយ! ប៉ុន្តែសិល្បះនៃការចាយវាយមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅជាងរូបរាងខាងក្រៅនេះទៅទៀត។ ទស្សនាទាននៃការចាយវាយក្នុងអត្ថបទមុននេះមិនមានអ្វីខុសទេ តែសូមអ្នកដឹងថា ភាពត្រឹមត្រូវមិនមែនបានន័យថាវាពេញលក្ខណៈឡើយ។ …វាសឹងក្លាយជាច្បាប់ធម្មជាតិទៅហើយដែលមនុស្សត្រូវតែចង់ចាយ! សេដ្ឋវិទូដ៏ល្បីល្បាញលើពិភពលោក គឺ លោក ចន មេញណាត ឃេន (John Maynard Keynes)...

(Wikipedia, 2017) ប្រព័ន្ធ​សេដ្ឋកិច្ច​គឺជា​​ប្រព័ន្ធ​នៃ​ផលិតកម្ម ការលៃលក​ធនធាន និង​​ការ​បែងចែក​ទំនិញ​ឬសេវាកម្ម​នៅក្នុង​សង្គមឬទីតាំង​ភូមិសាស្ត្រជាក់លាក់​​ណាមួយ។ វា​ក៏​យោងទៅតាម​ប្រព័ន្ធ​នៃ​សង្គមផង​ដែរ​ដើម្បី​​កត់សម្គាល់​ទៅលើ​ចំណុច​អាទិភាព​ណាខ្លះ​ដែល​សង្គម​នៅ​​អាច​សម្រេចបាន​ក្នុង​គោលបំណង​បង្កើត​​យុទ្ធសាស្ត្រ​សេដ្ឋកិច្ច​​ដ៏មាន​ប្រសិទ្ធភាព​និង​ទទួលបាន​ភាព​ជោគជ័យ​។ ប្រព័ន្ធនៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រូវ​កំណត់ថា​អ្វី​ដែលគេ​ត្រូវ​ផលិត ផលិតដោយរបៀប​ណា​ ​និង​ផលិត​ទៅឲ្យ​​អ្នក​ណា។ យ៉ាងណាមិញ​ប្រព័ន្ធ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រូវ​បាន​គេ​បែងចែក​ជា៤បែប៖ #ទី១ សេដ្ឋកិច្ច​បែប​ប្រពៃណី វាគឺជា​សេដ្ឋកិច្ច​ដើម​ដែល​ប្រពៃណី ទំនៀម​ទម្លាប់ និង​ជំនឿរបស់​គ្រួសារ​ សហគមន៍ ក្រុម កុល​សម្ព័ន្ធ ​ឬ​សាសនា​​របស់​ខ្លួន​​​​នឹង​កំណត់​ពី​ទំនិញឬ​សេវាកម្ម​​ដែល​សេដ្ឋកិច្ច​នោះ​ត្រូ​វផលិត​និង​ចែកចាយហើយ​ភាគច្រើន​ការ​ដោះដូរទំនិញ​​គឺ​មិន​ប្រើប្រាស់​លុយ​កាក់​​។ ប្រទេស​ដែល​ប្រើប្រាស់​សេដ្ឋកិច្ច​របៀប​នេះ​ភាគច្រើន​គឺ​​ស្ថិតនៅ​តំបន់​ដាច់ស្រយាល​និង​ពឹងផ្អែក​ទៅលើ​វិស័យកសិកម្ម​ជា​ចម្បង។ គេអាច​ហៅម្យ៉ាងទៀតថា​ “ភាព​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​​ចិញ្ចឹម​ជីវិត”​​។ ​សេដ្ឋកិច្ច​របៀបនេះ​គឺមិន​សូវ​មាន​ឬគ្មាន​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ ទទួល​យក​បច្ចេក​វិទ្យា និង​ផ្នែក​សុខាភិបាលពី​បរទេស​​​​​តិចតួច​ឬគ្មាន​សោះ​​ដោយ​ប្រពៃណី​នឹង​សម្រេច​ពី​ការ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត ការស្លៀកពាក់...

ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា មានការកំណត់និយមន័យផ្សេងៗ ចំពោះពាក្យថា​សេដ្ឋកិច្ចនេះ​។ គេច្រើនឲ្យនិយមន័យសេដ្ឋកិច្ច ថា​ជា​មុខវិជ្ជា​ដែល​ផ្តោត​ចម្បង​លើ​ការរុករកនូវវិធីដើម្បីធ្វើការវិភាជ ​(ការបែងចែក) ធនធានដែល​មានកម្រិត ឲ្យប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធផល។ ឬកាន់តែខ្លីជាងនេះ គេថាសេដ្ឋកិច្ចជាការសិក្សាទៅលើការផ្គត់ផ្គង់ និងតម្រូវការ។ សម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់បាន​សិក្សាអំពីវា សេដ្ឋកិច្ច​មើល​ទៅ​ហាក់ដូចជាគ្មានអ្វី​ក្រៅពីនិយមន័យទាំង​ពីរដែល​បាន​ផ្ដល់ពី​ខាងលើឡើយ។